سیستم ارتینگ، یا همان سیستم زمین، نقش بسیار مهمی در ایمنی و عملکرد صحیح تاسیسات برقی ایفا می کند. مزایای استفاده از این سیستم را می توان به صورت زیر خلاصه کرد:
حفاظت از جان انسان‌ها
جلوگیری از برق گرفتگی: در صورت بروز اتصال کوتاه یا نشت جریان به بدنه دستگاه های برقی، سیستم ارتینگ جریان برق را به زمین هدایت کرده و از برق گرفتگی افراد جلوگیری می کند.
کاهش خطر آتش سوزی: با تخلیه سریع جریان های اضافی، احتمال ایجاد جرقه و آتش سوزی ناشی از گرم شدن بیش از حد تجهیزات کاهش می یابد.
حفاظت از تجهیزات
کاهش آسیب به تجهیزات: سیستم ارتینگ از آسیب دیدن تجهیزات برقی در اثر اضافه ولتاژ یا جریان های گذرا محافظت می کند.
افزایش طول عمر تجهیزات: با کاهش استرس های الکتریکی بر روی تجهیزات، طول عمر آن‌ها افزایش می یابد.
بهبود عملکرد سیستم
کاهش نویزهای الکترومغناطیسی: سیستم ارتینگ به کاهش تداخلات الکترومغناطیسی بین تجهیزات کمک می کند و عملکرد آن ها را بهبود می بخشد.
تثبیت ولتاژ: در برخی سیستم ها، سیستم ارتینگ به تثبیت ولتاژ کمک می کند.
رعایت استانداردهای ایمنی: اجرای سیستم ارتینگ یکی از الزامات استانداردهای ایمنی در تاسیسات برقی است.
افزایش اطمینان: با وجود سیستم ارتینگ، می‌توان با اطمینان بیشتری از تجهیزات برقی استفاده کرد
اجزای سیستم آرتینگ چیست؟
اجزای اصلی این سیستم عبارتند از:
1. الکترود زمین (Earth Electrode)
این بخش از سیستم، جریان الکتریکی را به زمین منتقل می کند. انواع آن به شرح زیر می باشد:
میله ارت: میله ای فلزی (معمولا مسی یا فولادی گالوانیزه) که در زمین کوبیده می شود.
صفحه ارت: صفحه‌ای فلزی که در عمق زمین دفن می شود.
حلقه ارت: یک نوار یا سیم مسی که به صورت حلقه در اطراف ساختمان یا تاسیسات قرار می گیرد.
2. هادی زمین (Earth Conductor)
این هادی، جریان الکتریکی را از تجهیزات به الکترود زمین هدایت می کند.
معمولا در هادی، از سیم مسی یا فولادی گالوانیزه با سطح مقطع مناسب استفاده می شود.
3. اتصال زمین (Earth Connection)
تمامی قسمت های فلزی تجهیزات که ممکن است تحت ولتاژ قرار بگیرند، باید به سیستم ارتینگ متصل شوند. این اتصال معمولا با استفاده از بست یا جوشکاری انجام می شود.
4. شینه ارت (Earth Busbar)
یک هادی فلزی است که تمامی اتصالات زمین در یک نقطه به آن متصل می شوند.
این صفحه معمولا از مس یا آلومینیوم ساخته می شود.
5. اتصالات (Connections)
برای اتصال اجزای مختلف سیستم ارتینگ به یکدیگر از اتصالاتی مانند بست، جوشکاری و پیچ و مهره استفاده می شود.
به طور کلی نکات مهم در طراحی و اجرای سیستم ارتینگ شامل موارد زیر می باشد:
مقاومت زمین: مقاومت زمین باید به اندازه ای کم باشد که جریان های اضافی به راحتی به زمین تخلیه شوند.
عمق دفن الکترود: عمق دفن الکترود زمین به نوع خاک، جنس الکترود و شرایط محیطی بستگی دارد.
تعداد الکترودها: در برخی موارد برای کاهش مقاومت زمین، از چندین الکترود به صورت موازی استفاده می شود.
جنس هادی: هادی زمین باید از موادی با رسانایی بالا و مقاومت در برابر خوردگی ساخته شود.
اتصالات: اتصالات باید محکم و بدون خوردگی باشند تا از ایجاد مقاومت اضافی جلوگیری شود.